Nadat je jouw cursusstructuur hebt bepaald en de content hebt gemaakt, moet dat ergens gedeeld en getoond worden. Daar komt de online leeromgeving om de hoek te kijken.
Er zijn twee manieren waarop je jouw online leeromgeving voor jouw online programma, cursus, training of workshop kunt realiseren. Je kunt het inkopen bij bestaande platformen of je host het zelf. Ik vertel er meer over en help je bij de keuze.

Het beste kun je beide opties vergelijken met een lease fiets of auto en een fiets of auto die je koopt en volledig eigenaar van wordt. Van de één wordt je lid en betaal je een bedrag per maand en je word nooit eigenaar. Dat is de hosted variant. Voor de ander betaal je een eenmalig aankoopbedrag en wordt van jou en kun je mee doen wat je wilt. Dat is de self hosted variant.
Wat is een self hosted online leeromgeving?
Een self hosted online leeromgeving (ook wel Learning Management System, LMS) is een online leeromgeving dat je op je eigen webhosting installeert, host en beheert. Vaak draait deze binnen WordPress. Dus je hebt volop flexibiliteit in functionaliteit en ontwerp, maar je draagt ook de last van de techniek. Dat is de reden dat men vaak een ontwikkelaar in de arm neemt om hier bij te helpen.
Het online leerplatform staat op jouw server, en dus ook ‘op’ jouw naam. Het is van jou en jij beheert het (tenzij je iemand inschakelt om dat voor je te doen).
Sommige online leeromgevingen zijn gratis en voor anderen betaal je een een relatief klein bedrag (LearnDash Basic, bijvoorbeeld, kost ten tijde van schrijven $159). Om ieder jaar updates en support te blijven ontvangen doe je er verstandig aan om de licentie ieder jaar te verlengen. Doe je dat niet dan krijg je geen updates en support meer. Maar de software blijft ook na een jaar gewoon draaien*.
Er zijn veel VA (Virtual Assistants) of experts die je kunnen helpen met je online leeromgeving. En dat betekent ook dat je niet afhankelijk bent van één partij. Want je kunt makkelijk overschakelen naar een andere expert die je dan verder kan helpen. Je hebt dus de volledige regie.
Online leeromgevingen binnen WordPress worden doorgaans toegevoegd als plugin. Voorbeelden van LMS plugins voor WordPress zijn:
- LearnDash
- WP Courseware
- LifterLMS
- LearnPress
- Sensei
- Wishlist Member (niet persé een LMS maar kan wel zo worden gebruikt)
- …
* Ik adviseer vanwege verschillende redenen om de software wel ieder jaar te verlengen. Onder andere veiligheid en het voorkomen van mogelijke technische problemen zijn de voornaamste redenen.
Wat is een hosted online leeromgeving?
Een hosted online leeromgeving (soms ook wel eens een Cloud LMS genoemd) is een online leeromgeving dat niet op je eigen webhosting wordt geïnstalleerd, maar dat bij iemand anders (een bedrijf) als online dienst wordt aangeboden waar je lid van kunt worden. Net zoals bijvoorbeeld Linkedin of Facebook.
De beste vergelijking is eigenlijk wel WordPress. Zo heb je WordPress.org waar je de software kunt downloaden om vervolgens te installeren op je eigen webhosting. En je hebt WordPress.com waar je lid van kunt worden om daar vervolgens je website te maken. De eerste wordt door jou beheerd. De laatste door WordPress.
Bij een hosted online leeromgeving hoef jij kwa techniek dus helemaal niets te bouwen. Het staat al klaar. Je hebt alleen toegang tot dat platform nodig waarna je het kunt inrichten.
Om toegang te krijgen betaal je doorgaans een maand-/jaarbedrag en soms betaal je ook per gebruiker. En je betaalt zo lang je gebruik blijft maken van hun diensten. Het voordeel is wel dat de techniek je dus helemaal uit handen wordt genomen. Het nadeel is dat het weinig flexibiliteit biedt en duur kan zijn. Zo kun je vaak geen extra functionaliteiten toevoegen en als het kan gaat het via API’s en hooks waarvoor je misschien weer hulp wilt inroepen of een abonnement op een online dienst nodig bent. Ook kun je geen custom designs maken. Je bent dus sterk afhankelijk van één partij. Net zoals je afhankelijk bent van een Facebook, Linkedin of Instagram.
Voorbeelden van hosted oplossingen zijn:
- The Huddle
- Kajabi
- Udemy
- aNewSpring
- ProCademy
- myQuest
- Pluvo
- Teachable
- …
Als je kiest voor hosted is veel werk dus al voor je gedaan en hoef je vaak alleen nog maar het systeem in te regelen en de betaalafhandeling te koppelen.
Waar installeer je een self hosted online leeromgeving?
De plek waar je je self-hosted online leeromgeving installeert is super belangrijk. Je hebt een aantal opties; allen met eigen voor- en nadelen. Zo kun je het integraal onderdeel maken van je bestaande website, maar ook als los platform ernaast zetten. Ik heb daar een artikel over geschreven dat er dieper op in gaat.
Online leeromgeving met de webshop
Als je kiest voor self-hosted ben je vaak nog niet helemaal klaar. Want deze regelt in de basis alleen de leeromgeving voor je cursus, training of programma. Maar vaak niet de betaling (Sommige aanbieders zoals Learndash bieden out of the box wel een integratie voor onder meer PayPall en Stripe. Maar vaak wil je die niet gebruiken).
Dus dan moet je ook nog een webwinkel/webshop toevoegen. Vaak hebben de hosted oplossingen dat geïntegreerd of kun je het als extra dienst (plus kosten) afnemen. Voor de betaling van jouw online cursus bij de self hosted route wordt vrijwel altijd WooCommerce gebruikt. WooCommerce is een gratis plugin die out of the box alles kan wat je nodig bent. Pas als je met abonnementen gaat werken of extra dingen wilt hebben moet je de portemonnee trekken en extra add-ons (functionaliteiten) kopen.
WooCommerce werkt uitstekend samen met oplossingen als LearnDash waardoor het weinig kopzorgen geeft. Wel moet ook hier weer e.e.a. worden ingeregeld.
Conclusie
Nu ben ik zelf een fan van de self hosted oplossingen. Dat had je misschien al door. Ook al kost het wat meer moeite. Maar dat is onderdeel van mijn werk en dus voor mij geen probleem.
Ik heb twee goede redenen om fan van het self hosten te zijn. Het is namelijk vaak een veel goedkopere route, zeker op de lange termijn. Bij hosted oplossingen betaal je zo lang je lid bent per maand een bedrag. Totdat je stopt. En dat kan aardig oplopen. En daarnaast bieden de self hosted oplossingen je veel meer vrijheid. Zo kan het met je meegroeien. Je kunt het design gemakkelijker aanpassen en extra functionaliteiten toevoegen waaronder bijvoorbeeld een membershipomgeving. Ook ben je niet afhankelijk van één partij waar al jouw content staat. Alles staat gewoon op je eigen server. Je hebt alles in eigen handen.
Mocht je geïnteresseerd zijn in de self-hosted versie, maar een maandbedrag prettig vinden? Ik bied verschillende betaalmogelijkheden waardoor je niet direct het hele bedrag hoeft te voldoen.
FAQ
Veel gestelde vragen over hosted of self hosted online leeromgeving
Een self hosted online leeromgeving (ook wel Learning Management System, LMS) betekent dat je de online leeromgeving op je eigen webhosting installeert, host en beheerd. Vaak draait deze binnen WordPress. Dus je hebt volop flexibiliteit in functionaliteit en ontwerp, maar je draagt ook de last van de techniek. Dat is de reden dat men vaak een ontwikkelaar in de arm neemt om hier bij te helpen.
Een hosted online leeromgeving (soms ook wel eens een Cloud LMS genoemd) is een online leeromgeving dat niet op je eigen webhosting wordt geïnstalleerd, maar dat bij iemand anders (een bedrijf) als online dienst staat waar je lid van kunt worden.
Als je aan WordPress functionaliteit wilt toevoegen dat er niet standaard in zit, kun je add-ons/plugins downloaden en installeren. Denk daarbij aan een online leeromgeving, uitgebreide formulieren en meer.